CÓ ĐƯỢC BÁN NHÀ ĐẤT KHI ĐÃ LẬP DI CHÚC CHO CON?
Có một số lý do nào đó mà cha mẹ muốn bán tài sản thừa kế là nhà đất mà mình đã lập di chúc để lại cho con. Vậy cha mẹ Có được bán nhà đất khi đã lập di chúc cho con không. Hành động này có ảnh hưởng gì tới di chúc đã lập, người con được lập di chúc chia thừa kế nhà đất hay không? Thông qua bài viết dưới đây, Luật Đại Việt-Chi nhánh Đà Lạt sẽ cung cấp giải thích liên quan đến vấn đề này.
Điều kiện để di chúc hợp pháp
Di chúc hợp pháp phải thỏa mãn các điều kiện được quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Thời điểm có hiệu lực của di chúc
Di chúc có hiệu lực từ thời điểm mở thừa kế. Tuy nhiên phải lưu ý những vấn đề về hiệu lực di chúc theo Điều 643 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
Di chúc không có hiệu lực toàn bộ hoặc một phần trong trường hợp sau đây:
- Người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc;
- Cơ quan, tổ chức được chỉ định là người thừa kế không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Trường hợp có nhiều người thừa kế theo di chúc mà có người chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc, một trong nhiều cơ quan, tổ chức được chỉ định hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì chỉ phần di chúc có liên quan đến cá nhân, cơ quan, tổ chức này không có hiệu lực.
Di chúc không có hiệu lực, nếu di sản để lại cho người thừa kế không còn vào thời điểm mở thừa kế; nếu di sản để lại cho người thừa kế chỉ còn một phần thì phần di chúc về phần di sản còn lại vẫn có hiệu lực.
Khi di chúc có phần không hợp pháp mà không ảnh hưởng đến hiệu lực của các phần còn lại thì chỉ phần đó không có hiệu lực.
Khi một người để lại nhiều bản di chúc đối với một tài sản thì chỉ bản di chúc sau cùng có hiệu lực.
Lập di chúc cho con thì có được bán nhà đất không
Một di chúc chỉ có hiệu lực pháp luật khi người lập di chúc qua đời. Và di chúc là sự thể hiện ý chí đối với việc chuyển tài sản của người lập di chúc do đó di chúc có thể được sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ vào bất cứ lúc nào bởi người lập di chúc.
Do đó trong trường hợp người lập di chúc để lại tài sản là nhà đất cho con còn sống thì theo quy định, đất này vẫn chưa được chia và hiện vẫn thuộc quyền sở hữu, sử dụng của người lập di chúc đó. Và người lập di chúc có toàn quyền thực hiện sửa đổi, thay thế, hủy bỏ đối với di chúc thừa kế đất để lại cho con cũng như quyền định đoạt đối với tài sản của họ bao gồm cả việc chuyển nhượng, mua bán nhà đất đối với đất họ đã lập di chúc cho con mà không ai có thể cản trở. Vì vậy, sau khi đã lập di chúc cho con nhưng chưa có hiệu lực thì cha mẹ vẫn có quyền bán nhà đất mà họ đang sở hữu.
Người lập di chúc có quyền thay đổi di chúc đã lập không?
Việc thay đổi di chúc đã lập thể hiện ý chí, quyền tự định đoạt của người lập di chúc với tư cách là chủ sở hữu đối với tài sản của họ và người này có quyền thay đổi di chúc như bổ sung thêm tài sản để lại cho con, bổ sung thêm người hưởng di chúc, truất quyền hưởng di chúc,… vào bất cứ lúc nào theo Điều 640 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
Người lập di chúc có thể sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đã lập vào bất cứ lúc nào.
Trường hợp người lập di chúc bổ sung di chúc thì di chúc đã lập và phần bổ sung có hiệu lực pháp luật như nhau; nếu một phần của di chúc đã lập và phần bổ sung mâu thuẫn nhau thì chỉ phần bổ sung có hiệu lực pháp luật.
Trường hợp người lập di chúc thay thế di chúc bằng di chúc mới thì di chúc trước bị hủy bỏ.
Ngoài ra theo Khoản 3 Điều 56 Luật Công chứng 2014 có quy định về việc thay đổi di chúc đối với di chúc đã được công chứng như sau: Di chúc đã được công chứng nhưng sau đó người lập di chúc muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ di chúc thì có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng việc sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ đó. Trường hợp di chúc trước đó đang được lưu giữ tại một tổ chức hành nghề công chứng thì người lập di chúc phải thông báo cho tổ chức hành nghề công chứng đang lưu giữ di chúc biết việc sửa đổi, bổ sung, thay thế, hủy bỏ di chúc đó.
Theo các quy định trên, việc thay đổi di chúc có thể diễn ra bất cứ lúc nào miễn đảm bảo theo ý chí của người lập di chúc. Vì vậy khi đã lập di chúc cho con thì người lập di chúc vẫn có thể thay đổi di chúc để bán nhà đất.
